تبریز

تبریز یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر در  شمال غرب کشور قرار داشته و یکی از قطب‌های مهم اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، فرهنگی و نیز نظامی ایران است. مساحت تبریز ۲۳۷۴۵ کیلومتر مربع بوده و طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت آن برابر یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است که بیش از ۹۵ درصد آن ترک آذربایجانی می باشند. اغلب مردم این شهر شیعه‌ هستند اما اقلیت‌های مذهبی مانند مسیحیان، آشوریان، زرتشتیان و کلیمیان نیز در کنار مردم مسلمان زندگی می‌کنند.

این شهر القاب زیادی به خود گرفته است که از مهم‌ترین آن‌ها به می‌توان به شهر اولین‌ها، شهر بدون گدا، پایتخت گردشگری اسلامی در سال ۲۰۱۸، امن‌ترین شهر ایران و دومین قطب صنعتی ایران اشاره کرد.

تبریز بزرگترین قطب اقتصادی در شمال غرب کشور بوده و اقتصاد آن بر پایه‌ صنایع دستی و هنری، صنایع غذایی و صنایع تولیدی سنگین و سبک است.

در زمان سلسله‌های خوارزمشاهیان، ایلخانیان، چوپانیان، جلایریان، اتابکان، قراقویونلوها، آق قویونلوها و صفویان پایتخت سیاسی ایران بوده است. تبریز در زمان قاجار نیز  ولیعهدنشین بوده و نقش بسیار مهمی در دفاع مقابل روس‌ها و تحولات منطقه ایفا کرده است.

تلفیق مراکز خرید مدرن با بازارهای سنتی و قدیمی در این شهر زیبا وجود دارد. فرش تبریز که ثبت جهانی رسیده است، یکی از مرغوب‌ترین فرش های ایران است. چرم تبریز نیز از سوغاتی‌های درجه‌ی یک این شهر است. سفال‌گری، سوزن دوزی، گلیم بافی، منبت کاری و قلم زنی روی مس از دیگر صنایع دستی تبریز است.

شیرینی‌های تبریز بسیار مشهور هستند از جمله شیرینی قرابیه اصلی‌ترین سوغات تبریز است نوقا نیز که به تازگی به ثبت جهانی رسیده است. آجیل تبریز، اریس، پشمک، باسلوق و خشکبار تبریز از خوراکی‌های سنتی و خوشمزه‌ این شهر هستند.

غذاهای سنتی این شهرعبارت‌اند از، کوفته تبریزی، دلمه‌ی برگ مو، انواع کوکو و انواع آش‌هااست.

تبریز مشاهیر و افراد سرشناس و تاثیرگذاری به ایران تقدیم کرده است. از شعرای تبریزی می‌توان از شهریار، پروین اعتصامی که مشهورترین شاعر بانوی ایران است، خاقانی و صائب تبریزی نام برد. غلام‌حسین ساعدی (گوهر مراد) و صمد بهرنگی از نویسندگان مشهور این خطه هستند. آیت الله محمد تقی جعفری که از فیلسوفان بنام مسلمان معاصر است، زاده‌ی تبریز است

خیابان تربیت تبریز

 

 

خیابان تربیت تبریزیکی از خیابان قدیمی و مشهور شهر تبریز است که در ناحیه مرکزی شهر قرار دارد. این خیابان در دو بخش تربیت غربی و شرقی به سمت خیابان‌های امام خمینی، فردوسی و محوطه بازار بزرگ تبریز به صورت شمالی و جنوبی امتداد یافته است. در ابتدای سده چهاردهم هجری شمسی، شهر تبریز همگام با سایر شهرهای کشور دستخوش تحول شد و تعییراتی اساسی برای تبدیل آن از شهری سنتی به شهری امروزی انجام گرفت. یکی از این اقدامات احداث خیابان‌های عریض و مستقیم، جهت تردد خودرو بود که به مثابه نماد پیشرفت بسیار موردقبول و پسند مردم در آن دوران واقع شد. در این راستا، در فاصله سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۵ نخستین خیابان تبریز به دستور عبدالله‌خان طهماسبی، فرمانده لشکر آذربایجان، احداث شد که امروزه به خیابان امام خمینی شهرت دارد. پس از آن در سال ۱۳۰۶، به منظور گسترش خیابان‌ مذکور، پروژه احداث خیابان‌های منتهی به آن تکمیل شد که به خیابان‌های فردوسی، منجم، خاقانی و منصور شهرت یافتند. در همین دوران حد‌فاصل دروازه نوبر و دیک‌باشی نیز تعریض شد و آن را به نام شهردار وقت «محمدعلی تربیت» نامگذاری کردند. این گذر به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم (ایپک یولی) از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.

بازار تبریز

در مردادماه سال ۱۳۸۹ خورشیدی به‌‌عنوان نخستین بازار جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این بازار از بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان به‌شمار می‌رود و یکی از شاهکارهای معماری ایرانی است. در سال ۱۱۹۳ هجری قمری، بازار تبریز بر اثر زلزله با خاک یکسان شد؛ اما طولی نکشید که معماران زبردست آن را بازسازی کردند و بازار کنونی مربوط به اواخر حکومت زندیه و عصر قاجار است. بازار تبریز که در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد، با مساحتی معادل یک کیلومتر مربع یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های به‌ هم‌ پیوسته و مسقف دنیا است.

موزه مشروطه (خانه مشروطه)

موزه ی مشروطه که با نام موزه مشروطه نیز شناخته می‌شود، در زمان انقلاب مشروطیت محل تصمیم گیری‌های مهم سران آن بوده است. این خانه را امروزه به موزه تبدیل کرده‌اند و در آن اسنادی از انقلاب مشروطه به نمایش درآمده است. پس از جنگ جهانی دوم و در سال‌های ۱۳۲۴ و ۱۳۲۵ نیز این مکان به محلی برای اجلاس سران فرقه دموکرات آذربایجان تبدیل شد. این بنای زیبا در حدود ۱۳۰۰ متر مربع مساحت دارد و در دو طبقه، از سنگ، آجر و خشت ساخته شده است. معمار این بنا که حاج ولی معمار نام دارد، پس از سال‌ها زندگی در روسیه در سال ۱۲۴۷ به ایران آمد و این بنای زیبا را به سبک معماری زمان قاجاریه بنا نهاد. این بنا به لحاظ اهمیت تاریخی در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی به شماره ۱۱۷۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خانه استاد شهریار

 

خانه ی استاد شهریاردر محله‌ی مقصودیه، سومین خانه‌ی استاد در تبریز است که ۲۰ سال آخر عمر خود را در این خانه گذراند. قدمت این خانه که با مساحتی حدود ۲۴۱ متر مربع و زیربنای ۲۵۰ متر مربع در دو طبقه ساخته شده است، به دوره پهلوی دوم بازمی‌گردد. در سال ۱۳۶۷ و بعد از درگذشت استاد، شهرداری این خانه را خرید و در سال ۱۳۷۰ آن را تبدیل به موزه‌ استاد شهریار یا موزه ادبی شهریار کرد. لوازم شخصی و کتاب‌های استاد در این موزه نگهداری می‌شود. خانه حیاط کوچکی با حوض و باغچه دارد و در طبقه‌ی اول کتاب‌ها، عکس‌ها و لوازم شخصی استاد در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند. در این طبقه یک ساعت چپ‌گرد نیز نصب شده است که عقربه‌های آن به عقب بازمی‌گردند و طرح و شعر «ایرج نوبهار» به زبان ترکی روی آن نقش بسته است. این ساعت نمادی از حسرت دوباره دیدن روزگار گذشته و ملاقات دوباره‌ی استاد به‌شمار می‌رود.  این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره‌ی ثبت ۲۲۷۲۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خانه اردوبادی

از خانه‌های دوره‌ی پهلوی است که در اوایل حکومت رضاشاه ساخته شد. اغلب خانه‌های آن دوره از خشت و آجر ساخته می‌شد؛ اما در ساخت خانه‌ی اردوبادی از آجر و سنگ‌های ساختمانی استفاده کرده‌اند و از این حیث، معماری آن اهمیت ویژه‌ای دارد. این خانه در جنگ جهانی دوم و اشغال تبریز توسط روس‌ها، سفارت عراق بود. با مساحتی حدود ۱۶۰۰ متر مربع، این عمارت را در سه طبقه ساخته‌اند و امروزه به مرکز اسناد ملی شمال غرب تبدیل شده است. خانه‌ اردوبادی در ۲۶ آبان سال ۱۳۷۸ با شماره‌ی ۲۴۹۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مقبره الشعرای تبریز

مقبره الشعرای تبریز در محله‌ی سرخاب قرار دارد و یکی از گورستان‌های تاریخی این شهر به‌شمار می‌رود. طبق اسناد تاریخی، این قبرستان قبل از قرن ۸ هجری وجود نداشته و در گذشته نام‌های مختلفی به خود گرفته است که از آن جمله می‌توان به حظیره‌الشعرا، حظیره‌القضاه و قبرستان سرخاب اشاره کرد. بعد از زلزله‌های سال‌های ۱۱۹۳ و ۱۱۹۴ هجری قمری، این قبرستان متروک شد؛ اما چون شاعران و عارفان زیادی در آن مدفون هستند و از این حیث از اهمیت زیادی برخوردار است، در شهریور ۱۳۵۰ شمسی مسابقه‌ای توسط روزنامه‌ی اطلاعات، کیهان و مجله‌ی یغما برگزار شد تا بهترین طرح پیشنهادی برای احداث بنای یادبود مقبره‌ الشعرا انتخاب شود. در نهایت طرح غلامرضا فرزان‌مهر انتخاب شد و اجرای ساخت آن را آغاز کردند. امروزه این بنای یادبود، به یکی از نمادهای تبریز بدل شده است. در این بنا بیش از ۴۰۰ شاعر، عارف و مردان بنام کشور و همسایگان ایران، از بیش از ۸۰۰ سال پیش دفن شده‌اند. از افراد مدفون در این مکان می‌توان حکیم اسدی طوسی، خاقانی شروانی، شاپور نیشابوری، قطران تبریز، همام تبریزی، لسانی شیرازی، ثقه‌الاسلام تبریز و سید محمد حسین شهریار را نام برد. مقبره‌الشعرا با شماره‌ی ۲۵۱۹۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد کبود تبریز

مسجد کبوذ تبریزکه با نام مسجد جهانشاه نیز شناخته می‌شود، یکی از آثار ارزشمند معماری ایرانی به‌شمار می‌رود و به لحاظ شیوه معماری از سایر نمونه‌های معماری مساجد، متمایز است. قدمت این بنا به قرن ۹ هجری قمری بازمی‌گردد و تنوع و ظرافت کاشی‌کاری و انواع خطوط و نقش‌های به‌کار رفته در آن و نیز زیبایی و هماهنگی رنگ‌ها به‌ویژه رنگ لاجوردی کاشی‌کاری‌های معرق سبب شده است تا به فیروزه اسلام شهرت یابد. این بنا با نام‌های مختلف از جمله گوی مسجد (به ترکی همان مسجد کبود)، مسجد شاه ­جهان، عمارت و مسجد مظفریه معروف و مشهور بوده است. بنای مسجد کبود بر اثر زلزله سال ١١٩٣ هجری قمری دچار آسیب فراوان شد و گنبدهای آن فرو ریخت. اگرچه امروزه از این بنا جز سردر و چند پایه، چیزی باقی نمانده است؛ ولی این باقی‌مانده اندک نیز شاهدی بر شکوه و زیبائی این مسجداز سال ۸۷۰ هجری قمری است. مسجد کبود تبریز در ۱۵ دی ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

عمارت شهرداری تبریز

یکی از زیباترین ساختمان‌های قدیمی تبریز است که در مرکز شهر، در میدان ساعت، تقاطع خیابان ارتش و امام خمینی قرار دارد. روی این عمارت ساعتی تعبیه شده است و به همین دلیل مردم به آن میدان ساعت (یا به اصطلاح مردم محلی، ساحات قاباغی) می‌گویند. ساخت این عمارت از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ به طول انجامید. رضا شاه دستور داد تا این بنا را در محل گورستان متروکه و مخروبه‌ی محله‌ی نوبر، با نظارت مهندسین آلمانی بسازند. از همان ابتدای ساخت این عمارت، از آن به‌عنوان شهرداری استفاده شده است. ساعت داخل این ساختمان چهاربعدی است و از چهارسو می‌توان آن را دید. زنگ آن نیز هر یک ربع، یک‌بار به صدا در می‌‌آید و زمان را به مردم یادآوری می‌کند. در سال ۱۳۸۶، به مناسبت بزرگداشت صدمین سالروز تاسیس اولین انجمن شهر و بلدیه ایران در تبریز، عمارت شهرداری را به موزه‌ی شهرداری تبدیل کردند که اولین موزه‌ی شهرداری در کشور به‌شمار می‌رود. این موزه در طبقه‌ی زیرین ساختمان قرار گرفته است و تالارهای مختلفی از جمله تالار دوربین‌های قدیمی، تالار دفاع مقدس، فرش، چاپ و نشر، هنرهای معاصر و … دارد. این عمارت در تیر ماه ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خانه گنجه ای زاده

خانه گنجه ای زاده از خانه‌های قدیمی تبریز به‌شمار می‌رود و از دوران قاجار به یادگار مانده است. در معماری خانه می‌توان تلفیقی از معماری قاجار و پهلوی را رویت کرد. بخش شرقی ساختمان مربوط به دوران قاجار است و بخش غربی آن را در اوایل حکومت پهلوی اول بنا کردند. پنجره‌های بخش غربی آن با زاویه‌هایی تیز، چهار گوش است و از پنجره‌های خمیده، شیشه‌های رنگارنگ و معماری سنتی ایران خبری نیست. با سه هزار متر مربع مساحت، قسمت شرقی در سه طبقه ساخته شده است و همه‌ی اتاق‌ها در یک ردیف، بدون اندرونی و بیرونی قرار گرفته‌اند. بخش اصلی خانه اتاق طنبی (نشیمن) است و زیر آن حوضخانه قرار دارد. ایوان پنج دهنه آن نیز با قوس‌های نیم‌‌دایره پوشانده شده است. این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شماره‌ی ثبت ۶۰۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

موزه قاجار (خانه امیرنظام گروسی)

 

موزه قاجارکه با نام خانه امیرنظام گروسی نیز شناخته می‌شود، یکی از عمارت‌های زیبای به‌جا‌مانده از دوران قاجار است. امیرنظام گروسی که یکی از رجال سیاسی و نویسنده‌های دوره‌ قاجار بود، این خانه را در دوران ناصرالدین شاه برای خود ساخت. بعد از سقوط سلسله‌ی قاجار، دولت پهلوی از این ساختمان به‌عنوان اداره‌ی دارایی و اداره‌ی فرهنگ استفاده کرد. ساختمان امروزی این بنا تنها بخشی از عمارت است و متاسفانه قسمت‌های دیگر آن تخریب شده‌‌اند. در سال ۱۳۷۰ سازمان میراث فرهنگی این بنا را خریداری و با پایان یافتن مرمت در سال ۱۳۸۵، آن را تبدیل به موزه‌ی قاجار کرد. برخی از قسمت‌های موزه شامل تالار سکه، تالار بافته، تالار چینی، تالار آبگینه، تالار موسیقی، تالار خاتم، تالار فلزات، تالار سنگ، تالار اسلحه، تالار رجال و فرامین و تالار معماری و شهرسازی می‌شود.

خانه حیدر زاده

 

خانه حیدرزاده در محله‌ی مقصودیه تبریز، در سمت جنوبی شهرداری قرار گرفته است و چندین خانه‌ی تاریخی دیگر مانند خانه‌ی سلماسی، خانه‌ی بهنام، خانه‌ گنجه‌ای زاده و خانه‌ی قدکی در اطراف آن قرار دارند. در مورد تاریخ دقیق ساخت این بنا اطلاعات و اسنادی در دست نیست؛ اما کارشناسان میراث فرهنگی بر اساس مطالعات میدانی ادعا می‌کنند که قدمت خانه به ۱۳۰ سال پیش بازمی‌گردد. گفته می‌شود «حاج حبیب لک» معمار این بنا بوده و در نقشه‌ی دارالسلطنه‌ی تبریز، این ساختمان به نام خانه‌ی «حاج قلی خان سرتیپ» آورده شده است. این خانه در سال ۱۳۷۸ در فهرست میراث ملی ایران با شماره ۲۵۲۴ به ثبت رسید.

خانه صرافلار (خانه و موزه سفال تبریز)

 

خانه صرافلاربا قدمتی که به دوره قاجار و اوایل دوره‌ی پهلوی می‌رسد، از دیگر خانه‌های تاریخی تبریز به‌شمار می‌رود. این عمارت شامل زیرزمین و طبقه‌ی فوقانی می‌شود و ایوان آن با ستون‌های گچ‌کاری‌شده‌ی زیبا، یادآور سبک خاص دوران قاجار است. در وسط حیاط، حوضی بزرگ وجود دارد که باغچه‌های دو طرف آن به زیبایی و سرسبزی عمارت افزوده‌اند. طبقه‌ی همکف سازه‌ی قابی دارد و سقف زیرزمین به‌شکل طاق و گنبدی است. در زیرزمین مانند دیگر خانه‌های قاجار حوض‌خانه‌‌ای جای گرفته است و دو اتاق جانبی، یک اتاق مستطیلی و یک راهرو نیز وجود دارد. سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی اقدام به خرید این خانه کرد و پس از مرمت و بازسازی بنا، در سال ۱۳۷۴ از این عمارت به‌عنوان خانه و موزه سفال تبریز بهره‌برداری شد. خانه‌ی صرافلار در ۱۷ اسفند سال ۱۳۸۱ به‌ شماره‌ی ۷۸۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

برج آتشنشانی

 

برج آتش نشانی (برج یانقین) هم اکنون در محوطه ایستگاه آتش‌نشانی نبش خیابان خاقانی و خیابان بهادری تبریز قرار دارد. ارتفاع این برج ۲۳ متر است. این برج در قدیم کارکرد دیده‌بانی داشت و نگهبانی در بالای برج کشیک می‌داد تا در صورت وقوع آتش‌سوزی، توسط زنگی آتش‌نشانان را خبر کند. پلان آندر داخل برج دایره شکل است و با یک رشته راه‌پله حلزونی همچون بسیاری از برج‌ها و مناره های ایران به قسمت فوقانی متصل می‌شود.

این برج با شماره ۲۰۱۱ در سال ۱۳۷۷ در سازمان میراث فرهنگی و صنایع گردشگری به ثبت رسیده است.

موزه آذربایجان تبریز

 

موزه آذربایجان یکی از مهم‌ترین موزه‌های ایران است و پس از موزه ملی ایران، دومین موزه باستان‌شناسی کشور به‌شمار می‌رود. مجموعه موزه شامل آثار تاریخی و هنری متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی می‌شود. همچنین در این موزه می‌توان از اجساد مرد و زنی که به سه هزار سال پیش تعلق دارند و در سال ۱۳۷۸، در پیرامون مسجد کبود یافت شده‌اند، دیدن کرد. از دیگر دیدنی‌های جالب موزه می‌توان به مجسمه‌های ساخته‌شده توسط احد حسینی که در زیرزمین موزه نگهداری می‌شوند، اشاره کرد. این مجسمه‌ها دید عمیقی نسبت به سرگذشت و اخلاق انسان در طول سده‌های گذشته، به خصوص سده بیستم دارند.

موزه ی سنجش (خانه سلماسی)

 

از خانه‌های قدیمی قاجاری تبریز است که در اوایل حکومت قجرها، به‌دست خانواده‌ی حیدرزاده ساخته شد و سپس خانواده‌ی سلماسی (از تاجران سرشناس تبریز) اقدام به تکمیل ساخت خانه کردند. این خانه در محله‌ی مقصودیه و پشت عمارت شهرداری تبریز قرار دارد. خانه دارای سردر و نمای آجری است و برای ورود باید از هشتی بگذرید. ساختمان این بنا در سه ضلع حیاط و دو طبقه با زیربنای ۸۷۵ متر احداث شده است. در طبقه‌ی همکف طنبی‌های اصلی و جانبی در سه ضلع شمالی، شرقی و غربی با پنجره‌های ارسی و شیشه‌های رنگی مخصوص معماری قاجار قرار گرفته‌اند. حوض بسیار زیبایی در حیاط دیده می‌شود که دورادور آن را باغچه‌های کوچکی دربرگرفتند. در قسمت غربی ساختمان (یعنی ورودی جانبی طنبی غربی) دو ایوان ستوندار با سرستون‌های گچ‌کاری‌شده جای دارند. دز زیرزمین ضلع شمالی عمارت نیز حوض‌خانه‌ی بسیار زیبایی قرار دارد که نشیمن‌گاه تابستانی اهالی خانه بوده است و سقفی طاق شکل دارد. بقیه‌ی قسمت‌های زیرزمین به‌عنوان مطبخ، آب انبار و انباری مورد استفاده قرار می‌گرفت. این خانه امروزه میزبان موزه سنجش است. مجموعه موزه شامل انواع ابزار توزین مانند ترازوهای زرگری، قپان‌های بزرگ میادین بار، سنگ‌وزنه‌ها، پیمانه‌های نفتی، وسایل مربوط به علم نجوم مانند اسطرلاب، ابزارهای سنجش مربوط به علم هواشناسی، قطب‌نماها و ساعت‌های مربوط به سده‌های گذشته می‌شود.

ارگ تبریز

ارگ تبریزبا قدمتی ۷۰۰ ساله، یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین دیوارهای تاریخی کشور و همچنین از جمله مهم‌ترین نمادهای شهر تبریز است. بنا به نقل قول‌ها و یادداشت‌های جهانگردان تاریخی، ارگ علیشاه تنها بنای مرتفع شهر تبریز بود که حتی از دوردست دیده می‌شد. این مجموعه بی‌نظیر، ابتدا به صورت مسجدی عظیم بنا شده بود که در اثر گذر زمان، زمین‌لرزه‌های متعدد و جنگ‌ها تا حدود زیادی تخریب شد. در حال حاضر، تنها بخش باقی‌مانده از این بنا دیوار مرتفعی است که به نام ارگ علیشاه خوانده می‌شود. این دیوار تنها قسمت به‌جای‌مانده از دیوارهای عظیم و محراب بسیار بلند شبستان جنوبی این مسجد است و شاهدی بر شکوه و آبادانی این بنای بی‌نظیر به‌شمار می‌رود. این یادگار ارزشمند تاریخی در سال ۱۳۱۰ توسط وزرات فرهنگ و هنر با شماره ۱۷۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خانه بهنام

خانه بهنام از بناهای تاریخی شهر تبریز به‌شمار می‌رود و مربوط به اواخر دوره‌ی زندیه و اوایل دوره‌ی قاجار است. این ساختمان که کاربردی مسکونی داشت، در زمان حکومت ناصرالدین شاه نوسازی شد و با نقاشی‌های زیبای سبک قجری آن را تزیین کردند. در مرمت‌های اخیر، چند نقاشی ایرانی فرسکو (فرسکو به چندین شیوه‌ی نقاشی مرتبط به هم اشاره دارد که روی گچ، دیوار یا سقف کار می‌شود) کشف کرده‌اند و هم‌اکنون متخصصان در حال تعمیر آن‌ها هستند. این بنای تاریخی با مساحت سه هزار متر مربع، دو ساختمان دارد که ساختمان اصلی به‌عنوان ساختمان قشلاقی و ساختمان کوچک‌تر به‌عنوان ساختمان ییلاقی استفاده می‌شد. هم‌چنین دو حیاط اندرونی و بیرونی بنا یادآور صفای خانه‌های قدیمی ایرانی است. این اثر در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۷۶ با شماره‌ی ثبت ۱۸۵۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مرکز خرید اطلس تبریز

از مراکز خرید بزرگ تبریز است که دارای ۱۸ طبقه شامل ۹ طبقه تجاری، ۵ طبقه اداری و ۴ طبقه پارکینگ است. این مرکز مجموعه‌ای از ۱۶۰ مغازه، رستوران، فودکورت، هایپرمارکت، کافی شاپ، شهربازی سرپوشیده و سالن مراسم است.

مجتمع تجاری تفریحی لاله پارک

 

مجتمع تجاری تفریحی لاله پارک که با نام مختصر لاله پارک نیز شناخته می‌شود، مرکز خرید بسیار بزرگی است که در مجاورت آن، هتل‌های زنجیره‌ای کایای ترکیه نیز شعبه دارد. در این مرکز اجناس برند (مخصوصا اجناس کشور ترکیه) عرضه می‌شوند. نگران کودکان خود در این مجموعه نباشید که برای سرگرم‌شدن آن‌ها یک شهربازی در نظر گرفته شده است. برای شام نیز می‌توانید به فودکورت لاله پارک بروید و از انواع غذاهای سنتی و فست‌ فود میل کنید.

مجتمع تجاری ستاره باران

 

 

یکی از مراکز خرید عالی در غرب شهر است که شامل ۳ طبقه تجاری، ۱ طبقه هایپرمارکت، و دو طبقه پارکینگ است. همچنین دارای طبقه مادر و کودک، شهربازی سرپوشیده، رستوران و کافه است.

مجموعه سرای دلفین های خوشحال

 

پارک دلفین‌ها نخستین ویواریوم شمال‌غرب کشور در تبریز است که میزبان گردشگران و شهروندان تبریزی در پارک تفریحی باغلار باغی تبریز است. در این پارک، دو فوک و دو دلفین و یک وال سفید زندگی می‌کنند و توسط با تجربه‌ترین مربیان خاورمیانه با بالاترین استاندارد های بین المللی آموزش دیده‌اند. این حیوانات با انجام حرکات آکروباتیک گردشگران را تشویق به بازدید از آنها می‌کنند. ویواریوم پارک دلفین‌ها در فضایی به مساحت ۱۴۰۰متر مربع و ظرفیت پذیرایی از بازدیدکنندگان روزانه در هر سانس ۴۰۰ نفر احداث شده و قادر است در ۳ سانس اجرای نمایش نماید. همچنین به حیوانات آموزش‌های لازم برای گرفتن عکس یادگاری، کشیدن نقاشی و حرکات آکروباتیک داده شده است.

پارک ائل گلی

 

 

پارک ائل گلی که با نام‌های ایل گلی و شاه گلی نیز شهرت دارد، نام باغی در شهر تبریز است که به دلیل قدمت و زیبایی‌اش یکی از نماد‌های اصلی این شهر به حساب می‌آید. باغ ائل گلی در بخش اصلی شهر تبریز و در هفت کیلومتری مرکز شهر واقع شده است. این مکان در زمان آق‌قویونلوها ایجاد شد و در دوره‌ی صفویان گسترش یافت. عمق دریاچه‌ی شاه‌ گلی ۱۲ متر برآورد می‌شود و در محوطه‌ی آن می‌توان قایقرانی کرد. همچنین شهربازی (لوناپارک)، غذاخوری، فست‌فود و کافی‌شاپ‌های متعددی در داخل این گردشگاه وجود دارند و دارای یک هتل و مسافرخانه و دفتر جهانگردی فعال است.

کوه عون بن علی (کوه عینالی)

 

کوه عون بن علی که با نام کوه عینالی نیز شناخته می‌شود، با رنگی سرخ در ناحیه شمالی تبریز قرار دارد و ارتفاع بلندترین نقطه آن از سطح دریا ۱۹۶۰ متر است. در واقع، کوه عینالی به مجموعه‌ای از قله‌ها، تپه‌ها، دره‌ها و… گفته می‌شود که در مجموعه جفرافیایی معینی قرار گرفته‌اند. این کوه از سمت شمال به رودخانه تلخه رود (آجی چای)، دریاچه ارومیه و دره‌های شهرستان اهر، از شرق به چشمه کهلیک (کهلیک بولاغی)، از جنوب به طرف فرودگاه تبریز و از غرب به خیابان‌ها و شهرک‌های شهر تبریز منتهی می شود.‌ علاوه‌بر بقعه عون بن علی، امکانات رفاهی نظیر تله‌کابین و رستوران این منطقه را به یکی تفرجگاه‌های محبوب تبدیل کرده است.